Wong Kar Wai’nin son filmi Yi Dai Zong Shi ( The Grandmaster) Bruce Lee’nin ustası Ip Man’i merkez alırken, belgeselvari üslubunun etkisiyle hem biyografi türüne bağlılığını güçlendiriyor hem de Çin tarihine dair önemli bilgiler sunuyor. Filmin her saniyesi de Wai’nin melankolik dokunuşlarıyla şekilleniyor.
Çinli yönetmen Wong Kar Wai için pek çok tespit yapılabilir. Bu tespitlerden fazlaca duyacağımız ise Wai filmlerinin efsunlu atmosferlerine dair söylemler olacaktır. Hakikaten yönetmenin neredeyse tüm filmlerinde melankolik rüyaların izleyicileri gibi hissedebiliriz kendimizi. Durmaksızın yağan yağmur, sönmeye yüz tutan sokak lambaları, dar sokaklar, koridorlar, makyajı, rengi bol gecelerde söylenen kırık dökük şarkılar, iz bırakmanın, temas etmenin ruha seslenebilecek pek çok unsuru. Özellikle Fa Yeung Nin Wa ( In The Mood For Love) filmi sözünü ettiğimiz Wai atmosferi açısından en iyi örnek. Filmde imkansız bir aşkın ihtimalsizliğinden çok birbirlerinin hayatlarına -genellikle fiilen değilse de- uzun süre dokunabilen ana karakterlerinin nefes aldığı zamanı tuzla buz eden atmosfer akılda kalıcıdır.
Yönetmenin favori oyuncusu Tony Leung Chiu Wai’ye Ip Man karakterini teslim ettiği The Grandmaster filminde de durum aynıdır. Zaten filmi öncülleri olan iki Yip Man filminden ayıran önemli unsur havadaki boşluğu, süzülen rüzgarı, Ip Usta’nın bakışlarındaki özgüveni, tevazuyu, hüznü hissetmemizdir. Yani Wai’nin melankolik dokunuşları.
Yi Dai Zong Shi Ip Usta’nın harika bir dövüş sahnesiyle açılır. Sonrasında Ip Usta’nın Büyük Usta olmaya doğru ilerleyen yolunu, aile hayatını, kung fu düşüncelerini izleriz. Bu noktada varisi olacağı Büyük Usta Gong’un kızı Gong Er ile tanışan Ip Man için, onunla dövüştükleri sahne büyük bir kırılma anı yaratır. 64 El tekniğinin çok çok iyi kullanan Gong Er’le Ip Man’in dövüşleri, kung fuya hayati özen gösteren Ip Usta’yla aile onurunu her şeyin üzerinde tutan Gong Er’in birbirini tanımadan söz edilmeyecek bir aşka doğru evrilen müsabakası haline gelir. Birbirlerinin hareketlerini dikkatle tartan, dövüş ilerledikçe rakibine saygı duymaktan çok şefkat besleyen ikili, neredeyse üç dört saniye süren bir planda iyiden iyiye birbirlerine ait olur Ip Man ve Gong Er. Yine de imkansız bir öykünün parçaları olduklarını bilmektedirler. Filmin kalan kısımları Gong Er’e de ağırlık tanır. Gong Er en az Ip Man kadar işlevsellik kazanır. Filmi, özellikle Ip Usta’nın hikayesini takibi güçleştiren nedenlerden birisidir bu.
Filme zaman zaman Ip Man’in anlatıcılığı eşlik eder. Onun anlatıcılığıyla hayatının izlerini takip ederken Japonya’nın Çin işgalini de kapsayan Çin tarihsel sürecine de tanıklık ederiz fakat ileriye, geriye atlayan zamanlar, uzun bir kurgu sürecinden geçen filmin izleyiciler düşünülerek bazı tarihsel sahnelerinin kesilmesiyle Avrupa vizyonuna sokulması, yan karakterlerin ana karakter seviyesine çıkabilecek anlatım süresi Yi Dai Zong Shi‘nin dağınık bir yapım olmasını sağlamış. Filmin bütünlüğünü algılamayı zorlaştıran bir neden de bu. The Grandmaster’a getirilebilecek en doğru olumsuz eleştiriyi dağınık hikayesine, anlatım tarzına yapabiliriz böylece.
Wong Kar Wai filmi derli toplu durmayan yapısına rağmen her karesiyle, her cümlesiyle izlenilmeye değer. Tony Leung’la Ziyi Zhang arasındaki müthiş uyum, tren istasyonunda geçen harika dövüş sahnesi, kimi ayrıntılar ve ille de atmosfer, atmosfer, atmosfer… Melankoli örtüsüyle…
Artistik Bellek 